Kliknij. Sprawdź. Zrozum. Jak świadomie korzystać z informacji

W ostatnich latach poważnym problemem debaty publicznej na całym świecie jest rozpowszechnianie nieprawdziwych wiadomości – tzw. „fake newsów”. Problem ten wzmacnia negatywne zjawiska obecne także w naszym kraju: podziały społeczne, trudność w prowadzeniu dialogu czy osiąganiu porozumienia. Lokalne instytucje i organizacje (biblioteki, szkoły, organizacje pozarzadowe) mogą przyczynić się do zmiany tej sytuacji, na przykład pomagając mieszkańcom swoich miejscowości bardziej świadomie korzystać z mediów (tradycyjnych i społecznościowych), a także oceniać rzetelność i prawdziwość rozpowszechnianych informacji.

Tym właśnie zagadnieniom poświęcony jest projekt „Kliknij. Sprawdź. Zrozum”, który realizujemy wraz z partnerami – Goethe-Institut oraz z Centrum Edukacji Obywatelskiej. Działania w ramach projektu obejmują:

• realizację trzech webinariów,
• przygotowanie i udostępnienie wszystkim zainteresowanym materiałów edukacyjnych,
• przeprowadzenie szkoleń i konferencji dla bibliotekarek i bibliotekarzy,
• uruchomienie repozytorium – bazy wiedzy i narzędzi dotyczących myślenia krytycznego

(Aktualizacja 6.03.2020): Repozytorium materiałów zebranych w ramach projektu znajduje się na stronie Zrozum.org.

NAGRANIA WEBINARIÓW 

Przedstawiamy nagranie webinarium „Kliknij. Sprawdź. Zrozum. Jak świadomie korzystać z informacji”, które odbyło się  12 grudnia 2018 r. Było to webinarium otwierające projekt „Kliknij. Sprawdź. Zrozum”. Podczas spotkania rozmawialiśmy o:

• tzw. „fake newsach” – czym są, jaka jest skala problemu i jak można się przed nimi chronić,
• narzędziach, za pomocą których można weryfikować prawdziwość informacji,
• tym, o czym warto pamiętać, czytając teksty,
• dalszych działaniach zaplanowanych w projekcie „Kliknij. Sprawdź. Zrozum”.

Prezentujący:

Katarzyna Białousz – Goethe-Institut
Weronika Rędziniak – Polityka Insight
Piotr Henzler – autor poradnika „Kliknij. Poznaj. Zrozum. Jak świadomie korzystać z informacji”, przygotowywanego w ramach projektu.

Prowadząca: Agnieszka Koszowska – Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego

Nagranie (60 min):

Przedstawiamy nagranie webinarium z 31 stycznia 2019 r., zorganizowanego w ramach programu „Kliknij. Sprawdź. Zrozum. Jak świadomie korzystać z informacji”.

O tym rozmawialiśmy podczas webinarium:

• czym są fake newsy?
• spotkania edukacyjne w ramach projektu „Kliknij. Sprawdź. Zrozum.”
• edukacja osób dorosłych w pigułce
• poradnik „Jak świadomie korzystać z informacji?”
• co dalej w projekcie „Kliknij. Sprawdź. Zrozum.”

Naszym ekspertem był Piotr Henzler – edukator, trener, autor i realizator programów edukacyjnych związanych m.in. z angażowaniem mieszkańców do działań na rzecz rozwoju ich społeczności, zarządzaniem i rozwijaniem działań organizacji pozarządowych i instytucji lokalnych. Webinarium prowadziła Magdalena Krasowska-Igras z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

Obejrzyj nagranie (58 minut):

Przedstawiamy nagranie trzeciego webinarium z 26 lutego 2019 r., zorganizowanego w ramach programu „Kliknij. Sprawdź. Zrozum. Jak świadomie korzystać z informacji”.

Podczas webinarium przedstawialiśmy między innymi materiały edukacyjne – scenariusze zajęć dla młodzieży), przygotowywane w ramach projektu „Kliknij. Sprawdź. Zrozum”.

Ekspertami podczas webinarium byli:

Maja Dobiasz-Krysiak – antropolożka kultury i edukatorka kulturowa, koordynatorka programu „Mind Over Media. Szkoła krytycznego myślenia” w Centrum Edukacji Obywatelskiej.
oraz

Piotr Henzler – edukator, trener, autor i realizator programów edukacyjnych związanych m.in. z angażowaniem mieszkańców do działań na rzecz rozwoju ich społeczności, zarządzaniem i rozwijaniem działań organizacji pozarządowych i instytucji lokalnych.

Webinarium prowadziła Magdalena Krasowska-Igras z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego.

Obejrzyj nagranie (53 minuty):

MATERIAŁY EDUKACYJNE

Jak odnaleźć się w gąszczu różnego rodzaju informacji, które trafiają do nas na co dzień? Jak odróżnić prawdziwe wiadomości od tzw. „fake newsów”? Czym właściwie są fake newsy i jak się przed nimi chronić? Na czym polega krytyczne myślenie? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedzi w poradniku „Kliknij. Sprawdź. Zrozum. Jak świadomie korzystać z informacji”.

Publikacja składa się z trzech części. W pierwszej z nich przedstawiamy kluczowe informacje na temat kompetencji i nawyku krytycznego myślenia, które staje się coraz ważniejsze, lecz bywa niedoceniane, a przynajmniej – niedostrzegane. Część druga poświęcona jest fake newsom: czym są, jakie są ich rodzaje, jakie działania są podejmowane, aby ograniczyć ich ilość i znaczenie, oraz co każda osoba może sama zrobić, aby się na nie uodpornić. Trzecia część poradnika to tzw. narzędziownik. Znajdziesz w nim wskazówki, na co szczególnie zwrócić uwagę, zastanawiając się nad prawdziwością wiadomości, i jak wykorzystać konkretne aplikacje, dodatki i programy, aby pomogły Ci w takiej weryfikacji.

NARZĘDZIA POMAGAJĄCE WERYFIKOWAĆ PRAWDZIWOŚĆ INFORMACJI

ARTYKUŁY I INNE MATERIAŁY OPRACOWANE W RAMACH PROJEKTU

SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Temat zajęć związany jest ze świadomym i rozsądnym korzystaniem z informacji, sprawnym ich wyszukiwaniem w Internecie i ocenianiem ich wiarygodności – wątki bardzo aktualne i szalenie ważne. Nie tylko dlatego, że w Internecie jest tych informacji coraz więcej i ludzie coraz częściej tam szukają wiedzy, ale też dlatego, że coraz więcej informacji jest niewiarygodnych, nierzetelnych, świadomie lub nieświadomie zniekształcanych czy wręcz totalnie fałszowanych lub wymyślanych „od zera”.

Zajęcia, które proponujemy, mają uwrażliwić osoby korzystające z Internetu na te zjawiska i dać im do ręki konkretne narzędzia, dzięki którym staną się jeszcze lepszymi, jeszcze skuteczniejszymi i jeszcze rozsądniejszymi internautami i internautkami.

Tematy zajęć:

• Prawda czy fałsz? Co się kryje w informacji – zajęcia dla młodzieży, których celem jest poszerzenie świadomości nt. informacji: czym są, skąd się biorą, do czego służą, a także – rozwój umiejętności oceny prawdziwości informacji oraz kształtowanie postawy krytycznej.
• Detektyw na tropie – zajęcia dla młodzieży, których celem jest poszerzenie wiedzy na temat źródeł informacji w Internecie oraz kształcenie umiejętności skutecznego szukania informacji.
• Nie daj się fake newsom – zajęcia dla dorosłych, których celem jest zwiększenie wiedzy na temat fake newsów i sposobów oceny wiarygodności – w Internecie i nie tylko.
• Technologia w służbie prawdy – zajęcia dla dorosłych, których celem jest zwiększenie wiedzy na temat działań przeciw fake newsom, poznanie aplikacji online wspierających krytyczną analizę informacji oraz wzrost umiejętności ich stosowania.