Kliknij. Sprawdź. Zrozum.

W ostatnich latach poważnym problemem debaty publicznej na całym świecie jest rozpowszechnianie nieprawdziwych wiadomości – tzw. „fake newsów”. Problem ten wzmacnia negatywne zjawiska obecne także w naszym kraju: podziały społeczne, trudność w prowadzeniu dialogu czy osiąganiu porozumienia. Lokalne instytucje i organizacje (biblioteki, szkoły, organizacje pozarzadowe) mogą przyczynić się do zmiany tej sytuacji, na przykład pomagając mieszkańcom swoich miejscowości bardziej świadomie korzystać z mediów (tradycyjnych i społecznościowych), a także oceniać rzetelność i prawdziwość rozpowszechnianych informacji.

Tym właśnie zagadnieniom poświęcony był projekt „Kliknij. Sprawdź. Zrozum”, który realizowaliśmy w latach 2018-2020, wraz z partnerami – Goethe-Institut oraz z Centrum Edukacji Obywatelskiej. Działania w ramach projektu obejmowały:

• realizację trzech webinariów,
• przygotowanie i udostępnienie wszystkim zainteresowanym materiałów edukacyjnych,
• przeprowadzenie szkoleń i konferencji dla bibliotekarek i bibliotekarzy,
• uruchomienie repozytorium – bazy wiedzy i narzędzi dotyczących myślenia krytycznego.

Repozytorium materiałów zebranych w ramach projektu znajduje się na stronie Zrozum.org. Na stronie zostały zebrane materiały (artykuły, poradniki, raporty, filmy, scenariusze zajęć, nagrania webinariów, gry, infografiki i inne narzędzia), przygotowane przez nas i naszych partnerów, a także linki do innych zasobów poświęconych świadomemu korzystaniu z informacji, dostępne w języku polskim i angielskim. Są to między innymi:

• Krytyczne myślenie w odsłonie filmowej – artykuł oraz cykl wywiadów przeprowadzonych przez Tomasza Stawiszyńskiego z: Agnieszka Żądło (Newsweek), dr Pawłem Boguszewskim, PAN, Katarzyną Bondą (autorką), Maciejem Słomczyńskim (TVN24):Agnieszka Żądło: https://www.youtube.com/watch?v=_ZR3Aur3Fs0
  dr Paweł Boguszewski: https://www.youtube.com/watch?v=UpKwfkJtYH4
  Katarzyna Bonda: https://www.youtube.com/watch?v=XEC_SDrysiM
  Maciej Słomczyński: https://www.youtube.com/watch?v=-w__DUc7GRQ
  ​
• scenariusze warsztatów na temat świadomego korzystania z informacji:http://zrozum.org/materialy/scenariusz-detektyw-na-tropie/
  http://zrozum.org/materialy/scenariusz-technologia-w-sluzbie-prawdy/
  http://zrozum.org/materialy/scenariusz-prawda-czy-falsz-co-sie-kryje-w-informacji/
  http://zrozum.org/materialy/scenariusz-coaching-i-propaganda-sukcesu/
  http://zrozum.org/materialy/scenariusz-jak-analizowac-przekazy-medialne/
  http://zrozum.org/materialy/scenariusz-nie-daj-sie-fake-newsom/
• Fake news – jak nie dać się oszukać? – krótka animacja wideo stworzona przez Goethe-Institut: http://zrozum.org/materialy/fake-news-jak-nie-dac-sie-oszukac/
• Kurs online o krytycznym myśleniu (w języku angielskim): http://zrozum.org/materialy/kurs-online-o-krytycznym-mysleniu-i-w-ogole-o-mysleniu/
• „Fake It to Make It” – gra online o tworzeniu tworzenia fake newsów (w języku angielskim): http://zrozum.org/materialy/chcesz-wiedziec-jak-powstaja-fake-newsy-po-prostu-je-stworz/
• Scenariusz „Jak zarabiać na fake newsach”, pokazujacy mechanizmy manipulacji: http://zrozum.org/materialy/scenariusz-jak-zarabiac-na-fake-newsach/
• Publikacja Stop dezinformacji. Przewodnik dla dziennikarzy i redakcji przygotowana przez Fundację Panoptykon: http://zrozum.org/materialy/stop-dezinformacji-przewodnik-dla-dziennikarzy-i-redakcji/

Zachęcamy do korzystania!

Biblioteki biorące udział w projekcie „Kliknij. Sprawdź. Zrozum.” zorganizowały spotkania dotyczące krytycznego myślenia i świadomego korzystania z mediów, zarówno społecznościowych, jak i „tradycyjnych”. Nagrodziliśmy najciekawsze relacje z tych spotkań. Nagrodzone biblioteki to:

• Centrum Innowacji Przejście i Mediateka – Miejska Biblioteka Publiczna we Wrocławiu,
• Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Nałkowskiej w Przasnyszu,
• Biblioteka Miejska w Łodzi,
• Miejska Biblioteka Publiczna w Limanowej,
• Miejska Biblioteka Publiczna w Jastrzębiu-Zdroju,
• Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Dąbrowskiej w Kłodzku.

Projekt „Kliknij. Sprawdź. Zrozum” zrealizowaliśmy wraz z partnerami – Goethe-Institut oraz z Centrum Edukacji Obywatelskiej. Działania w ramach projektu obejmowały: szkolenia z krytycznego myślenia, webinaria i repozytorium materiałów.