5,5 miliona. Wdzięczni Ameryce
Data publikacji: 06/02/23
W 1926 roku powstała „Polska Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych”. Jest to niezwykły, składający się ze 111 ksiąg, dokument zawierający podpisy 5,5 miliona osób. W ten szczególny sposób nasi rodacy wyrazili wdzięczność narodowi amerykańskiemu za wsparcie dyplomatyczne w odzyskaniu niepodległości oraz ogromną pomoc humanitarną dla naszego kraju, zniszczonego podczas I wojny światowej.
Deklaracja jest też jednym z największych imiennych spisów mieszkańców polskich ziem. Podpisali się pod nią przedstawiciele najwyższych władz z Prezydentem Ignacym Mościckim i Marszałkiem Józefem Piłsudskim na czele, władz samorządowych, hierarchowie Kościoła Katolickiego i innych wyznań, członkowie różnych organizacji i stowarzyszeń, studenci, profesorowie uczelni wyższych oraz uczniowie i nauczyciele szkół powszechnych i gimnazjów z całego terenu ówczesnej Polski.
W ramach programu rocznicowego Fundacji Ośrodka KARTA „Nieskończenie Niepodległa” powstał portal „Nieskończenie Niepodległa – Ludzie” (Polska 1926: Portret Zbiorowy II RP). Jest to narzędzie służące do przeszukiwania stron „Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych” i złożonych pod nią podpisów, zawiera też biogramy i historie sygnatariuszy. Portal jest w trakcie budowy i uzupełniania – dotychczas zostało odczytanych ok. 250 tysięcy podpisów. Wraz z twórczami portalu zachęcamy do włączenia się w działania, których celem jest poznanie losów podpisanych osób – uczniów szkoły, która przed wojną działała w danej miejscowości, członków lokalnych stowarzyszeń, przodków dzisiejszych mieszkańców i ich rodzin, a także innych osób, których już z nami nie ma.
W rocznicę odzyskania niepodległości zaprosiliśmy wszystkie biblioteki w Polsce do:
- udziału w niezwykłej podróży w przeszłość,
- badania dziejów osób, rodzin i całych miejscowości,
- odkrywania i dokumentowania lokalnego dziedzictwa,
- odtwarzania losów osób, które przed wojną mieszkały w okolicy – dociekania, kim były te osoby, jakie reprezentowały narodowości i kultury.
Na czym polegał projekt „5,5 miliona. Wdzięczni Ameryce?”
Celem naszego projektu było odczytanie jak największej liczby podpisów pod „Polską Deklaracją o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych” oraz odnalezienie śladów jak największej liczby osób, które się pod nią podpisały. W ramach projektu zachęcamy biblioteki do organizacji spotkań, podczas których uczestnicy poznają Deklarację i portal, uczą sie korzystać z różnych źródeł genealogicznych i starają się odtworzyć i przybliżyć (w grupach młodzieżowych lub wielopokoleniowych) losy podpisanych pod Deklaracją osób – swoich bliskich sprzed 100 lat i przodków mieszkańców swojej miejscowości, by w ten sposób zachować o nich pamięć.
Jakie materiały przygotowaliśmy dla bibliotek?
Przygotowaliśmy dwa scenariusze warsztatów służących wprowadzeniu w tematykę projektu i zachęceniu do dalszych działań wokół Deklaracji. Opracowaliśmy też artykuły, poradniki i prezentacje o Deklaracji i portalu, które można wykorzystać podczas warsztatów oraz do samodzielnego pogłębiania wiedzy i przygotowywania dalszych działań. Uzupełnieniem zasobów opracowanych w ramach projektu są publikacje kontekstowe dotyczące genealogii oraz różnych źródeł wiedzy, jakie można wykorzystać śledząc losy osób podpisanych pod Deklaracją.
Przeczytaj scenariusze i materiały:
Wdzięczni Ameryce – historia w podpisach
Przygotowaliśmy projekt graficzny wystawy „Razem podpisani – wdzięczni Ameryce” (do pobrania tutaj) – 14 plansz wypełnionych zdjęciami, ilustracjami oraz tekstem – informacjami na temat „Polskiej Deklaracji o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych” i kontekstu jej powstania.
Konkurs dla bibliotek
Przeprowadziliśmy konkurs dla bibliotek. Jego celem była promocja działań edukacyjnych i spotkań w bibliotekach, podczas których uczestnicy poznają „Polską Deklarację o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych” oraz portal „Nieskończenie Niepodległa – Ludzie” (Polska 1926: Portret Zbiorowy II RP), uczą się korzystać ze źródeł genealogicznych i wspólnie odtwarzają losy wybranej osoby lub osób podpisanych pod „Polską Deklaracją o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych”.
Laureatkami konkursu zostały:
- Opolskie Centrum Kultury. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Opolu Lubelskim
- Gminna Biblioteka Publiczna w Przyłęku
