Scenariusz Zagraj w przyszłość

Zajęcia przeznaczone są dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. W scenariuszu założyliśmy udział 3 drużyn po 3-5 osób, ale jest możliwość wprowadzenia 2 drużyn lub zmniejszania bądź zwiększania liczby osób w drużynie.

Liczba osób w każdej drużynie raczej nie powinna przekroczyć 7 osób. Ważne jest, aby w każdej drużynie była taka sama liczba osób, bo wtedy szanse będą wyrównane.

Scenariusz spotkania dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych o badaniu predyspozycji zawodowych i planowaniu ścieżki zawodowej został opracowany przez Fundację Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych przy wykorzystaniu zasobów projektów „RozPRACUJ to z biblioteką” i „Link do przyszłości. Młodzi. Internet. Kariera”. Scenariusz przygotowany w ramach kampanii „Tydzień z Internetem 2014”.

W zależności od przebiegu gry i dynamiki grupy, spotkanie może trwać od 1,5 do 2 godzin.

Uczestnicy:

  • poznają różnego typu zawody oraz umiejętności niezbędne do ich wykonywania,
  • nauczą się łączyć swoje zasoby osobiste z konkretnymi zawodami, dzięki czemu dowiedzą się, że świadomość swoich atutów i preferencji to pierwszy krok do wyboru odpowiedniej dla siebie ścieżki zawodowej,
  • dowiedzą się o serwisie praca-enter.pl oraz będącym jego częścią narzędziu „Twój potencjał” i zostaną zachęceni do jego wykorzystywania,
  • dowiedzą się o projekcie „Link do przyszłości. Młodzi, Internet, Kariera” i zostaną zachęceni do korzystania z jego zasobów.

Jak należy przygotować się do spotkania?

SPRZĘT, OPROGRAMOWANIE, MATERIAŁY

Materiały dla osób prowadzących:

  • Komputer podłączony do Internetu, rzutnik multimedialny, ekran lub pusta ściana do wyświetlania,
  • Flipczart, kilka kartek do flipczarta, komplet pisaków (różne kolory),
  • plik „Lista 20 zawodów”,
  • plik „Do prezentowania zestawów umiejętności”,
  • plik „Komplet 20 zestawów umiejętności” – każdy zestaw na osobnej kartce,
  • plik „Zawody przyszłości” – komplet karteczek z nazwami i opisami zawodów przyszłości,
  • plik „Klucz do zestawów umiejętności”,
  • Plakat o serwisie praca-enter.pl (format A3) – kilka egzemplarzy do powieszenia w widocznym miejscu,
  • Plakat „Link do przyszłości” – kilka egzemplarzy do powieszenia w widocznym miejscu,
  • Przewodnik metodyczny po serwisie praca-enter.pl – prezentuje poszczególne zasoby serwisu, w szczególności narzędzie autodiagnostyczne „Twój potencjał”. Warto, by prowadzący zapoznał się z nim przed spotkaniem (a najlepiej, żeby przeszedł przez ścieżkę „Twój potencjał” na stronie serwisu) – to doda mu pewności w prowadzeniu spotkania,
  • plik „Prezentacja” z serwisu praca-enter.pl,
  • Ciekawe informacje i newsy z rynku pracy można znaleźć na portalu Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych: www.rynekpracy.org (dla chętnych)

Materiały dla uczestników:

  • plik „Czym jest sukces?” – kartki A4 czyste z przodu i zadrukowane z drugiej strony zgodnie ze wzorem – dla każdego uczestnika,
  • Pisaki – 1 na osobę,
  • plik „Lista 20 zawodów” – 1 na drużynę lub po 1 na osobę – tak wygodniej (wzór jak dla prowadzącego),
  • Ulotka o serwisie praca-enter.pl (format A4 bigowany do A5) – dla każdego uczestnika,
  • Ulotka o projekcie „Link do przyszłości” – dla każdego uczestnika.

WOLONTARIUSZE

Wolontariusze z pewnością będą pomocni osobie prowadzącej spotkanie: przy obsłudze sprzętu czy przygotowaniu materiałów. Mogą również spełnić bardzo ważną rolę przy promocji wydarzenia lub w przygotowaniu sali i sprzętu.

Wolontariuszami mogą być uczniowie z pobliskiej szkoły, a także inne osoby przychodzące do biblioteki, w tym seniorzy.

Wolontariuszy warto wcześniej zaprosić, żeby pokazać im salę, pozwolić wypróbować sprzęt oraz przekazać kilka podstawowych wskazówek dotyczących komunikowania się z uczestnikami spotkania.

Na początku spotkania należy przedstawić wolontariuszy, a na zakończenie publicznie im podziękować. W przypadku uczniów warto też przekazać podziękowania  nauczycielom, dyrektorowi szkoły i rodzicom.

Więcej o wolontariacie można znaleźć w podręczniku „Aktywna Biblioteka. Miejsce dla młodych”, na stronach 85 – 92, który można bezpłatnie pobrać ze strony: http://issuu.com/publikacjefrsi/docs/miejsce-dla-mlodych

PARTNERZY

Zachęcamy do zaangażowania w organizację spotkania inne organizacje i instytucje. Tacy partnerzy mogą pomóc między innymi:

  • w skompletowaniu potrzebnego sprzętu, jeśli organizator spotkania nie dysponuje odpowiednimi zasobami – można w tej sprawie zwrócić się do szkoły, domu kultury czy zaprzyjaźnionej organizacji pozarządowej;
  • w przygotowaniu poczęstunku (kawa, herbata, ciastka) – tu pomóc mogą właściciele kawiarni czy cukierni, ale także osoby indywidualne, które zdecydują się np. upiec ciasto.
  • w pozyskaniu wolontariuszy – szkoła (podstawowa, gimnazjum, liceum), uczelnia wyższa, dom kultury, straż pożarna, koło gospodyń wiejskich itd.

DZIAŁANIA PROMOCYJNE

Około dwa tygodnie przed terminem spotkania należy:

  • wywiesić plakaty promujące spotkanie wewnątrz i na zewnątrz placówki. Sugeruje się zamieszczenie ich w urzędzie gminy, domu kultury, na miejscowej tablicy ogłoszeń, przy klubie seniora itd.
  • zadbać o jak najszerszą dystrybucję ulotek zapraszających do udziału w spotkaniu – można je rozdać osobom odwiedzającym bibliotekę/dom kultury/pracownię komputerową itd., wyłożyć w urzędzie gminy, na przystanku autobusowym, w sklepie, na poczcie itd.; można też poprosić wolontariuszy o wrzucenie ulotek do skrzynek pocztowych w prywatnych domach czy mieszkaniach;
  • zaprosić wójta, burmistrza, prezydenta miasta lub innych gości specjalnych
  • wysłać informację prasową do mediów, z opisem spotkania i zaproszeniem dziennikarzy do wzięcia w nim udziału
  • można też zamieścić informację o spotkaniu na stronie internetowej biblioteki/szkoły/domu kultury czy gminy, na Facebooku, na lokalnym portalu informacyjnym czy forach mieszkańców. Można też wysłać zaproszenia pocztą elektroniczną.

Czy wszystko zostało przygotowane? – lista sprawdzająca

  1. Zgłosiłem/zgłosiłam, że wezmę udział w Tygodniu z Internetem (od 21 lutego na www.biblioteki.org można zgłosić chęć udziału w akcji – rejestracja nie jest obowiązkowa, ale dzięki niej będzie można np. łatwiej pozyskać wolontariuszy).
  2. Zostały przeprowadzone działania promocyjne.
  3. Wolontariusze potwierdzili obecność, znają swoje zadania, są przygotowani.
  4. Goście specjalni i dziennikarze potwierdzili obecność (opcjonalnie).
  5. Sprzęt (komputer, rzutnik) jest skompletowany i sprawdzony.
  6. Ustawienie mebli i sprzętu w sali jest zaplanowane, osoby odpowiedzialne za aranżację – wyznaczone.
  7. Materiały (pliki merytoryczne, kartki, pisaki itd.) są przygotowane.
  8. Prowadzący spotkanie zna swoje zadania.
  9. Poczęstunek został zamówiony (opcjonalnie).
  10. Aparat fotograficzny do robienia pamiątkowych zdjęć jest przygotowany i sprawny.

Jak przeprowadzić spotkanie?

PRZYWITANIE

Osoba prowadząca spotkanie wita uczestników, gości specjalnych, dziennikarzy i wolontariuszy. W zależności od tego, czy przyjdzie grupa czy też uczestnicy będą przychodzić indywidualnie, powitanie może mieć mniej lub bardziej formalny charakter. Warto podkreślić, że akcja odbywa się w ramach międzynarodowego tygodnia promowania Internetu. Można też krótko zaprezentować działalność instytucji, w której odbywa się spotkanie (biblioteki, szkoły, domu kultury, pracowni komputerowej itd.), a zwłaszcza aktywności kierowane do młodzieży (można przekazać ulotki i inne materiały informacyjne, żeby zachęcić do ponownego przyjścia).

PRZEBIEG

Wprowadzenie [10 min.]

Uczestnicy siadają w kręgu (na krzesłach, fotelach, poduszkach – jakkolwiek, byle było wygodnie i wszyscy się widzieli, a także mogli pisać na kartkach).

Prowadzący wita uczestników, przypominając z jakiej okazji się spotkali i jaki jest cel spotkania. Następnie każdy uczestnik przedstawia się z imienia, mówiąc z jakiej jest szkoły, ewentualnie klasy. Każdy uczestnik i prowadzący mają plakietki lub naklejki z imieniem, chyba że wszyscy się znają.

Prowadzący prezentuje, w jaki sposób spotkanie będzie przebiegać, ile potrwa, kiedy będzie przerwa, a następnie proponuje ustalenie najważniejszych zasad (kontraktu), które wszystkim umożliwią miłe spędzenie czasu. Zasady mogą proponować uczestnicy jak i prowadzący.

Przykłady:

  • czy po ewentualnej przerwie zaczynamy punktualnie, czy czekamy na spóźnialskich,
  • czy wyciszamy telefony, czy zostawiamy głośne dzwonki,
  • co, gdy ktoś otrzyma telefon/smsa – odbieramy i rozmawiamy przy grupie, wychodzimy na rozmowę na zewnątrz, nie odbieramy.

W zależności od prowadzącego ustalenie zasad może być mniej lub bardziej demokratyczne. Jednak dobrze by było, by zasady zostały przez wszystkich zaakceptowane, bo wtedy łatwiej je będzie egzekwować. Warto też spisać zasady na flipczarcie.

Mogłabym/mógłbym być… [15 min.]

Osoba prowadząca informuje uczestników, że otrzymają teraz karteczki z nazwami i krótkimi charakterystykami różnych zawodów przyszłości (plik „Zawody przyszłości”), na które przewidywane jest zapotrzebowanie w przyszłości. Następnie:

  • Prowadzący rozdaje karteczki gościom, ostatnią bierze dla siebie i rozpoczyna.
  • Zadaniem uczestników spotkania będzie zastanowić się, dlaczego mógł(a)bym być dobrym przedstawicielem tego zawodu, tzn. jaka moja cecha, umiejętność, zdolność, zainteresowanie lub coś innego, co należy do mnie, mogłoby się przydać w wykonywaniu wylosowanego zawodu. Nawet jeśli dany zawód na pierwszy rzut oka zupełnie by mi nie odpowiadał, to co takiego mam, co można w nim wykorzystać.
  • Prosimy następnie, aby uczestnicy spotkania podali swoje imiona oraz odpowiedzieli kolejno jednym zdaniem na pytanie: „Mogłabym/mógłbym być dobrym/dobrą ……………… (rezydentem, grafikiem komputerowym – nazwa zgodna z wylosowaną karteczką), bo ………………………………………………”
  • Jeżeli opis zawodu nie jest dla uczestników jasny, warto zapytać innych, czy potrafią wyjaśnić, na czym dany zawód polega lub poprosić o sprawdzenie opisu zawodu w Internecie pod adresem: http://www.praca-enter.pl/zawody
  • Przy większej liczbie uczestników dużym wyzwaniem może być kontrolowanie czasu, dlatego należy dbać, aby wypowiedzi uczestników były krótkie, jednozdaniowe.
  • Jeśli ktoś nie ma ochoty się wypowiedzieć, należy dać mu takie prawo.

Podsumowanie ćwiczenia (podsumowanie jest ważne, ponieważ umożliwia uczestnikom właściwe zrozumienie sensu ćwiczenia i wyniesienie niego czegoś wartościowego dla siebie):

Prowadzący pyta uczestników, jakie wnioski wyciągają z tego ćwiczenia. Warto poczekać chwilę, nawet jeśli będzie cisza. Zwykle po pewnym czasie zgłasza się jakiś ochotnik, a potem rozwija się dyskusja. Warto dać każdemu prawo wypowiedzi.

Na koniec prowadzący zwraca uwagę, a jeśli to już zostało powiedziane, to powtarza, że wszyscy mamy różnego rodzaju atuty, np. cechy osobowościowe, umiejętności, talenty, zainteresowania itp., które można wykorzystywać w różnych zawodach, nawet takich, które nie przychodzą nam do głowy. Kiedy poszukujemy odpowiedzi na pytanie, co moglibyśmy robić w przyszłości (jaki zawód wykonywać), warto wyjść od tych atutów, dobrze je poznać i dowiedzieć się, w jakich zawodach mogą się przydać. Często odpowiedź nie jest oczywista.

Gra „Rozpoznaj zawód” [40 min.]

Kończąc podsumowanie poprzedniego ćwiczenia, prowadzący zaprasza do głównego punktu programu, tj. gry pt. „Rozpoznaj zawód”, w której uczestnicy będą mieli okazję zobaczyć, jak różnego typu umiejętności mają się do różnych zawodów.

Uczestnicy dzielą się na 3 drużyny po 3-5 osób. W każdej drużynie powinna być taka sama liczba osób. Aby dokonać podziału, prowadzący rozdaje losy (wg własnego pomysłu). Drużyny powinny znajdować się w odpowiedniej odległości od siebie, aby nie przeszkadzać sobie w pracy i móc zachować w tajemnicy wypracowane odpowiedzi.

Prowadzący ma już przygotowany flipczart na potrzeby liczenia punktów dla poszczególnych drużyn (podzielony na 3 części) oraz rzutnik multimedialny z wyświetlonym arkuszem do prezentowania umiejętności (plik „Do prezentowania zestawów umiejętności”). Uczestnicy na razie powinni widzieć tylko zakładkę „START” z tytułem gry „Rozpoznaj zawód”.

Następnie prowadzący rozdaje listę 20 zawodów (po jednej na drużynę, choć dla wygody uczestników można wręczyć każdemu po egzemplarzu – plik „Lista 20 zawodów”) i udziela instrukcji, jak gra będzie przebiegała, jakie są zasady punktacji itd.

Przebieg gry:

  • Gra będzie miała 6 rund.
  • W każdej rundzie wszystkie drużyny losują po jednym zestawie umiejętności (zestawy są rozłożone w widocznym miejscu).
  • Każdy zestaw umiejętności odpowiada jednemu zawodowi z rozdanej listy 20 zawodów. Są to umiejętności, które są kluczowe dla profesjonalnego wykonywania danego zawodu.
  • Po wylosowaniu zestawów drużyny mają 3 minuty do namysłu, jakiemu zawodowi odpowiada dany zestaw umiejętności. (Przydałby się minutnik).
  • Po upływie 3 minut prowadzący wyświetla na rzutniku zestaw umiejętności wylosowany przez drużynę 1, a drużyna 1 udziela odpowiedzi. Jeśli odpowiedź jest poprawna, otrzymuje 1 punkt. Jeśli jest błędna, otrzymuje 0 punktów, a szansę na odpowiedź ma drużyna 2 – otrzymuje 1 minutę do namysłu (w tym czasie może się również naradzać drużyna 3). Jeśli drużyna 2 udzieli poprawnej odpowiedzi, otrzymuje 1 punkt, jeśli nie, nie otrzymuje punktów, a szansę na udzielenie poprawnej odpowiedzi otrzymuje drużyna 3, bez dodatkowego czasu do namysłu (punktacja analogicznie). Jeśli drużyna 3 również nie udzieli poprawnej odpowiedzi, prowadzący ujawnia, jaki to był zawód.
  • Następnie prowadzący wyświetla na rzutniku zestaw umiejętności wylosowany przez drużynę 2 i prosi ją o odpowiedź, jaki to zawód. Jeśli drużyna nie udzieli poprawnej odpowiedzi, szansę na odpowiedź ma drużyna 3, potem ewentualnie drużyna 1.
  • W kolejnej rundzie, jako pierwsza odpowiada drużyna 2, w kolejnej – drużyna 3 itd. (żeby każda z drużyn miała podobne szanse).
  • W ostatnich rundach pula zawodów do odgadnięcia będzie coraz mniejsza, przez co drużynom prawdopodobnie wystarczy dużo krótszy czas do namysłu niż 3 minuty.

Prowadzący na bieżąco notuje punkty na flipczarcie. Wygrywa drużyna z największą liczbą punktów. Dla zwycięzców warto przewidzieć choćby symboliczne nagrody. Należy przewidzieć sytuację, kiedy więcej niż jedna drużyna uzyska najwyższy wynik.

Podsumowanie ćwiczenia: prowadzący, po rozdaniu nagród, pyta uczestników, jak im się grało, czy trudne było dopasowanie umiejętności do zawodów, czy mają jakieś wnioski itp. Być może kilka osób podzieli się swoimi wrażeniami czy spostrzeżeniami.

Czym jest sukces [15 min.]

Kończąc podsumowanie, prowadzący może zwrócić się do uczestników, mówiąc im, że mieli okazję:

  • poznać umiejętności niezbędne do wykonywania różnych zawodów,
  • przekonać się, że te same umiejętności mogą być wykorzystywane w różnych zawodach,
  • a teraz czas na zadanie sobie pytania, jak poznać/zidentyfikować swoje umiejętności. Zanim jednak padnie odpowiedź na to pytanie, prowadzący zaprasza do ostatniego ćwiczenia pt. „Czym jest sukces?”.

Do przeprowadzenia ćwiczenia potrzebna będzie tablica lub flipczart i pisaki.

Przebieg ćwiczenia:

  • Prowadzący rozpoczyna burzę mózgów, prosi, aby w ciągu 3 minut uczestnicy odpowiedzieli na pytanie „Co dla ucznia gimnazjum*/szkoły średniej* może być sukcesem?” (*zależnie od uczestników spotkania),
  • Prowadzący zapisuje propozycje uczestników na tablicy lub flipczarcie,
  • Po 3 minutach – czas stop! (czas odliczany przez minutnik).

Celem tej części ćwiczenia jest wygenerowanie jak największej liczby różnych typów sukcesów, m.in. szkolnych, związanych z relacjami z innymi ludźmi, czy własnymi zainteresowaniami (np. pogodzenie koleżanki z jej chłopakiem, zorganizowanie rozgrywek mojej miejscowości itp.), tak aby przygotować uczestników do kolejnej części ćwiczenia, w której wypisują własne sukcesy.

  • Następnie prowadzący prosi uczestników o wzięcie wcześniej przygotowanych kartek A4 czystych z przodu i zadrukowanych z drugiej strony zgodnie ze wzorem (plik „Czym jest sukces”), po jednej dla każdego i prosi o wynotowanie na czystej stronie, indywidualnie w ciągu 3 minut 3 swoich sukcesów (można więcej) – wyłącznie dla siebie, bez pokazywania innym!
  • Po 3 minutach – czas stop!
  • Następnie prowadzący wyjaśnia uczestnikom, że wykonali właśnie najważniejszy element ćwiczenia „Twój Potencjał”, dostępnego na stronie www.praca-enter.pl, które pomoże im zidentyfikować źródła ich sukcesów i na tej podstawie wskaże uporządkowaną listę 10 zawodów, w których prawdopodobnie mieliby szansę się sprawdzić (a przynajmniej w części z nich). Narzędzie „Twój potencjał” zakłada (podobnie jak doradcy zawodowi), że swoich atutów (umiejętności, talentów, cech osobowościowych) najlepiej jest szukać w historiach własnych sukcesów czy osiągnięć. Korzystając z niego, można pomóc sobie w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie „Co mogę robić w życiu zawodowym?”, choćby poprzez to, że w ostatnim etapie narzędzie pokazuje 10 zawodów, które są najbliższe umiejętnościom, z których dany użytkownik najbardziej lubi korzystać.

Mówiąc o powyższym, prowadzący pokazuje kilka slajdów z „Twojego potencjału” i serwisu www.praca-enter.pl (można wykorzystać prezentację w PowerPoint – plik „Prezentacja” – lub otworzyć swój profil on-line, jeśli prowadzący wcześniej wykonał całą ścieżkę i nie ma nic przeciwko pokazaniu paru elementów dla przykładu). Warto też powiedzieć, że w serwisie można też przeglądać Katalog zawodów (w tym 15 filmów z faktycznymi przedstawicielami różnych zawodów), Przewodnik po rynku pracy i Czytelnię z artykułami o rynku pracy, przygotowanymi z myślą o młodzieży.

Podsumowanie [10 min.]

Jeśli grupa jest chętna do dzielenia się spostrzeżeniami, warto dać jej możliwość wypowiedzenia się o wrażeniach ze spotkania. Można zadać takie pytania, jak:

  • Co Wam się bardziej podobało, a co mniej?
  • Co myślicie o szukaniu własnych atutów w historiach swoich sukcesów?
  • Czy jest coś, co wyniesiecie z tego spotkania i jesteście z tego zadowoleni? Co to takiego? Może jakieś informacje, wnioski, podpowiedzi, dobry nastrój itp.
  • Czy spotkanie dało Wam coś, co pomoże Wam w decyzjach związanych z wyborem ścieżki zawodowej w przyszłości? Może świadomość swoich umiejętności, umiejętność patrzenia na obecne doświadczenia jako źródło zasobów osobistych itp.

Należy zostawić uczestnikom dobrowolność wypowiedzi, ale warto ich do niej zachęcić, bo to wzbogaci ich doświadczenia ze spotkania.

Ostatnią podsumowującą osobą powinien być prowadzący, który powinien podzielić się swoimi wrażeniami i podziękować wszystkim za udział.

Można wręczyć uczestnikom dyplomy

Można zrobić każdemu z osobna i wszystkim razem pamiątkowe zdjęcia. Uwaga! Warto uzyskać zgodę na wykorzystanie wizerunku osoby znajdującej się na zdjęciu, żeby móc je potem używać w celach promocyjnych.

Efekty spotkania

Działania promocyjne po spotkaniu

  • można przesłać pisemne podziękowanie gościom specjalnym, którzy wzięli udział w spotkaniu oraz rodzicom / nauczycielom uczniów zaangażowanych w to przedsięwzięcie;
  • warto przygotować krótką relację ze spotkania dla mediów i rozesłać wraz z kilkoma zdjęciami dokumentującymi wydarzenie;
  • można zorganizować wystawę zdjęć zrobionych podczas spotkania.

Strona korzysta z plików cookie. Więcej na temat ciasteczek można przeczytać w Wikipedii. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce lub konfiguracji usługi.